Trong lĩnh vực xây dựng, đặc biệt với các công trình dân dụng và công nghiệp quy mô lớn, hệ thống cơ điện đóng vai trò then chốt. Một nhà thầu MEP hay nhà thầu cơ điện chuyên nghiệp không chỉ đảm bảo chất lượng thi công mà còn tạo ra giá trị gia tăng xuyên suốt toàn bộ chuỗi cung ứng. Vậy làm thế nào để đánh giá mức độ chuyên nghiệp của họ? Hãy cùng phân tích qua từng giai đoạn của chuỗi giá trị MEPF dưới đây:
1. Tư vấn & Thiết kế (Consulting & Design)
Tư vấn & Thiết kế MEPF là quá trình phân tích, lên phương án kỹ thuật, và xây dựng bản vẽ hệ thống Cơ – Điện – Nước – PCCC phù hợp với mục tiêu công năng, ngân sách và tiêu chuẩn kỹ thuật của dự án.
Quá trình này thường bao gồm:
-
Khảo sát & Phân tích yêu cầu dự án: Thu thập thông tin về kiến trúc, công năng, quy mô, tiêu chuẩn kỹ thuật và ngân sách.
-
Tư vấn kỹ thuật: Đề xuất giải pháp kỹ thuật phù hợp, cân đối giữa hiệu suất – chi phí – độ bền – tính bền vững.
-
Thiết kế sơ bộ & thiết kế chi tiết: Lập bản vẽ thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật, thiết kế thi công (shop drawing).
-
Phối hợp BIM (nếu có): Kết hợp thiết kế MEPF với các bộ môn khác trên mô hình 3D để đảm bảo không xung đột và dễ kiểm soát.
-
Thẩm định & điều chỉnh: Phối hợp cùng chủ đầu tư và các bên liên quan để hoàn thiện phương án tối ưu nhất.
Tiêu chí đánh giá nhà thầu MEP chuyên nghiệp:
-
Có đội ngũ kỹ sư thiết kế được chứng nhận chuyên môn.
-
Sử dụng phần mềm BIM hoặc các công cụ thiết kế 3D để mô phỏng chính xác hệ thống.
-
Thiết kế tiết kiệm năng lượng, phù hợp tiêu chuẩn LEED, LOTUS hoặc các quy chuẩn xây dựng Việt Nam hiện hành.
Dấu hiệu nhận biết nhà thầu MEP chuyên nghiệp:
-
Đề xuất giải pháp tối ưu chi phí vận hành lâu dài.
-
Có khả năng phối hợp hiệu quả với kiến trúc sư, kết cấu và các bộ môn khác.
2. Dự toán & Bóc tách khối lượng (Cost Estimation & BOQ)
Trong chuỗi giá trị MEPF, Dự toán & Bóc tách khối lượng (Cost Estimation & Bill of Quantities – BOQ) là bước chuyển tiếp quan trọng từ giai đoạn thiết kế sang triển khai thi công. Đây là quá trình xác định chi phí và khối lượng vật tư, thiết bị, nhân công cần thiết để hoàn thiện toàn bộ hệ thống MEPF của một công trình.
Quá trình này thường bao gồm:
-
Bóc tách khối lượng (Take-off):
-
Đọc và phân tích bản vẽ thiết kế.
-
Ghi lại đầy đủ các hạng mục cần thi công: dây điện, ống gió, tủ điện, máy lạnh, đầu phun chữa cháy, bơm nước…
-
Sử dụng phần mềm hỗ trợ (như Excel, AutoCAD, Revit, Cubicost…) để tính toán số lượng chính xác.
-
-
Lập bảng tiên lượng (BOQ):
-
Thống kê khối lượng theo từng danh mục công việc, chủng loại vật tư và đơn vị tính.
-
BOQ là cơ sở để các nhà thầu báo giá và để chủ đầu tư kiểm soát ngân sách.
-
-
Lập dự toán chi phí (Cost Estimation):
-
Áp giá vật tư, thiết bị và nhân công vào bảng khối lượng để xác định tổng chi phí cần thiết.
-
Có thể tính theo nhiều kịch bản (giá tối ưu, giá thực tế, giá cao nhất…) để hỗ trợ ra quyết định đầu tư.
-
Tiêu chí đánh giá nhà thầu MEP chuyên nghiệp:
-
Bóc tách đầy đủ, chi tiết, sát thực tế thi công.
-
Giải trình rõ ràng từng hạng mục, tránh phát sinh.
Dấu hiệu nhận biết nhà thầu MEP chuyên nghiệp:
-
Dự toán chính xác ngay từ đầu, giúp chủ đầu tư kiểm soát chi phí.
-
Chủ động đề xuất các lựa chọn vật tư theo từng ngân sách.
3. Lập kế hoạch thi công & Quản lý tiến độ (Construction Planning & Schedule Management)
Lập kế hoạch thi công là quá trình xây dựng một lộ trình chi tiết cho toàn bộ hoạt động thi công hệ thống MEPF, bao gồm:
-
Trình tự thi công từng hạng mục (Cơ, Điện, Nước, PCCC)
-
Phân bổ nguồn lực (nhân công, máy móc, vật tư)
-
Dự kiến mốc thời gian hoàn thành cho từng công đoạn.
Quản lý tiến độ là việc giám sát, điều chỉnh và kiểm soát tiến độ thi công so với kế hoạch đã lập, nhằm đảm bảo toàn bộ hệ thống MEPF được bàn giao đúng thời hạn.
- Các nội dung chính trong giai đoạn này bao gồm:
-
Thiết lập tiến độ tổng thể (Master Schedule):
-
Dựa vào tiến độ tổng của dự án và bản vẽ thiết kế MEPF, nhà thầu lên kế hoạch chi tiết từ khi khởi công đến khi hoàn thành từng hạng mục MEPF.
-
-
Tổ chức và điều phối nguồn lực:
-
Xác định số lượng kỹ sư, công nhân, thiết bị thi công cần thiết tại mỗi giai đoạn.
-
Phối hợp với các bên (nhà thầu xây dựng, tư vấn giám sát, chủ đầu tư) để tránh xung đột công việc.
-
-
Giám sát và cập nhật tiến độ:
-
Theo dõi tình hình thực tế (ngày/tuần) và so sánh với kế hoạch.
-
Cập nhật, điều chỉnh linh hoạt khi có sự cố, thay đổi thiết kế, thiếu vật tư, thời tiết xấu…
-
-
Báo cáo tiến độ:
-
Gửi báo cáo định kỳ cho chủ đầu tư.
-
Đưa ra cảnh báo sớm khi có nguy cơ chậm tiến độ.
-
Tiêu chí đánh giá nhà thầu MEP chuyên nghiệp:
-
Có kế hoạch thi công chi tiết theo từng giai đoạn, tích hợp phần mềm quản lý tiến độ (như MS Project, Primavera).
-
Khả năng cập nhật và điều chỉnh linh hoạt trong các tình huống thực tế.
Dấu hiệu nhận biết nhà thầu MEP chuyên nghiệp:
-
Luôn hoàn thành đúng hoặc sớm hơn kế hoạch mà không ảnh hưởng chất lượng.
-
Có hệ thống quản lý và báo cáo định kỳ rõ ràng.
4. Cung ứng vật tư & Kiểm soát chất lượng (Procurement & Quality Control)
Cung ứng vật tư (Procurement):
Là quá trình lựa chọn nhà cung cấp, đặt hàng, vận chuyển và lưu kho các vật tư – thiết bị liên quan đến hệ thống MEPF (ống nước, dây cáp điện, thiết bị HVAC, PCCC, v.v.). Mục tiêu là đảm bảo đầy đủ vật tư đúng chủng loại – đúng thời gian – đúng ngân sách theo bản vẽ và yêu cầu kỹ thuật.
Kiểm soát chất lượng (Quality Control):
Là quá trình giám sát, kiểm tra và đánh giá chất lượng vật tư, thiết bị cũng như quá trình thi công. QC được thực hiện ở cả 3 giai đoạn: đầu vào (trước thi công), trong quá trình thi công, và nghiệm thu hoàn thành.
Quá trình này thường bao gồm:
-
Lập kế hoạch cung ứng:
-
Dựa vào tiến độ thi công và BOQ, nhà thầu lập kế hoạch đặt hàng và dự trù vật tư.
-
Ưu tiên vật tư cần thời gian nhập khẩu hoặc kiểm định dài.
-
-
Lựa chọn nhà cung cấp:
-
Đánh giá uy tín, năng lực cung ứng, giá cả, thời gian giao hàng, chứng nhận chất lượng.
-
Ký hợp đồng mua bán rõ ràng và đảm bảo nguồn cung ổn định.
-
-
Kiểm tra vật tư đầu vào:
-
Chủng loại, nhãn hiệu, thông số kỹ thuật, chứng chỉ CO/CQ.
-
Kiểm tra trực tiếp tại công trường trước khi đưa vào sử dụng.
-
-
Kiểm tra trong quá trình thi công:
-
Đảm bảo quy trình lắp đặt đúng tiêu chuẩn kỹ thuật và bản vẽ.
-
Phối hợp với tư vấn giám sát và chủ đầu tư để xử lý lỗi phát sinh.
-
-
Nghiệm thu và lưu trữ hồ sơ chất lượng:
-
Lập biên bản nghiệm thu từng hạng mục.
-
Lưu lại nhật ký, ảnh hiện trường, hồ sơ QC theo quy định.
-
Tiêu chí đánh giá nhà thầu MEP chuyên nghiệp:
-
Nguồn vật tư có xuất xứ rõ ràng, đúng tiêu chuẩn kỹ thuật.
-
Có hệ thống kiểm tra chất lượng vật tư và thiết bị đầu vào.
Dấu hiệu nhận biết nhà thầu chuyên nghiệp:
-
Đảm bảo vật tư đúng chủng loại, đúng tiến độ giao hàng.
-
Minh bạch trong quy trình chọn nhà cung cấp.
5. Thi công & Lắp đặt (Installation & Execution)
Thi công & Lắp đặt (Installation & Execution) là quá trình triển khai lắp đặt toàn bộ hệ thống cơ điện nước (điện, cấp thoát nước, điều hòa, PCCC…) theo đúng bản vẽ thiết kế, tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định an toàn.
Giai đoạn này bao gồm:
-
Chuẩn bị mặt bằng và an toàn thi công
-
Rào chắn, biển báo, kế hoạch PCCC và ATLĐ
-
Đảm bảo khu vực thi công không ảnh hưởng đến các hạng mục khác
-
-
Triển khai thi công từng hệ thống MEPF
-
Thi công đường ống cấp thoát nước, dây cáp điện, ống gió, sprinkler…
-
Lắp đặt các thiết bị: đèn, máy lạnh, tủ điện, máy bơm, cảm biến, đầu báo cháy…
-
Đấu nối và kiểm tra chức năng từng hệ thống
-
-
Giám sát và kiểm tra kỹ thuật
-
Đảm bảo thi công đúng bản vẽ và kỹ thuật
-
Phối hợp giữa các bộ môn M&E và các bên liên quan để tránh xung đột
-
-
Vệ sinh, hoàn thiện và chuẩn bị nghiệm thu
-
Vệ sinh hệ thống, đánh dấu, dán nhãn nhận diện
-
Sẵn sàng cho việc kiểm tra, vận hành thử và bàn giao
-
Tiêu chí đánh giá nhà thầu MEP chuyên nghiệp:
-
Đội ngũ kỹ thuật viên tay nghề cao, có chứng chỉ an toàn lao động.
-
Công trường gọn gàng, quy trình thi công tuân thủ ISO hoặc các chuẩn kiểm định.
Dấu hiệu nhận biết nhà thầu chuyên nghiệp:
-
Không để xảy ra lỗi kỹ thuật trong quá trình lắp đặt.
-
Tuân thủ tuyệt đối bản vẽ và yêu cầu kỹ thuật.
6. Kiểm tra, vận hành & nghiệm thu (Testing, Commissioning & Handover)
Kiểm tra, Vận hành & Nghiệm thu (Testing, Commissioning & Handover) là quá trình kiểm định toàn diện các hệ thống MEPF sau khi thi công, nhằm đảm bảo rằng chúng vận hành đúng chức năng và đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, từ đó tiến hành nghiệm thu và bàn giao cho chủ đầu tư.
Nội dung chính trong giai đoạn này bao gồm:
-
Kiểm tra kỹ thuật (Testing)
-
Kiểm tra áp lực đường ống cấp thoát nước, độ kín hệ thống ống gió, độ cách điện của dây điện, v.v.
-
Đo đạc và kiểm tra các thông số kỹ thuật: điện áp, dòng điện, tốc độ gió, áp suất nước, độ ồn…
-
-
Vận hành thử (Commissioning)
-
Vận hành đồng bộ các hệ thống: điện, điều hòa, thông gió, cấp thoát nước, PCCC, v.v.
-
Giả lập các tình huống thực tế như mất điện, cháy nổ để kiểm tra phản ứng hệ thống.
-
Điều chỉnh và tinh chỉnh (fine-tuning) để hệ thống đạt hiệu suất tối ưu.
-
-
Nghiệm thu & bàn giao (Handover)
-
Chuẩn bị hồ sơ nghiệm thu: bản vẽ hoàn công, nhật ký thi công, biên bản kiểm tra, hướng dẫn vận hành, bảo trì…
-
Tổ chức nghiệm thu với tư vấn giám sát và chủ đầu tư.
-
Bàn giao hệ thống cùng với hướng dẫn sử dụng và bảo trì.
-
Tiêu chí đánh giá nhà thầu MEP chuyên nghiệp:
-
Có checklist kiểm tra rõ ràng từng hệ thống (điện, cấp thoát nước, HVAC, PCCC).
-
Có biên bản nghiệm thu theo từng giai đoạn.
Dấu hiệu nhận biết nhà thầu chuyên nghiệp:
-
Hoàn tất tài liệu bàn giao chi tiết: sơ đồ hệ thống, hướng dẫn vận hành, bảo trì.
-
Sẵn sàng hỗ trợ kỹ thuật sau nghiệm thu.
7. Bảo trì & Vận hành (Maintenance & Operation)
Bảo trì & Vận hành (Maintenance & Operation) là quá trình giám sát, điều hành và bảo dưỡng hệ thống kỹ thuật MEPF sau khi công trình đi vào hoạt động. Mục tiêu nhằm duy trì hiệu suất vận hành tối ưu, ngăn ngừa hư hỏng và kéo dài tuổi thọ của thiết bị.
Các công việc trong giai đoạn này bao gồm:
-
Vận hành (Operation):
-
Quản lý hệ thống điện, nước, HVAC, PCCC… theo lịch trình sử dụng thực tế.
-
Theo dõi hiệu suất, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
-
Tối ưu hóa tiêu thụ năng lượng, chi phí vận hành.
-
-
Bảo trì định kỳ (Preventive Maintenance):
-
Lập kế hoạch bảo trì thường xuyên theo quy định của nhà sản xuất.
-
Vệ sinh thiết bị, thay thế linh kiện hao mòn, cân chỉnh lại hệ thống.
-
Đảm bảo hệ thống luôn trong tình trạng hoạt động tốt, giảm thiểu sự cố bất ngờ.
-
-
Bảo trì đột xuất (Corrective Maintenance):
-
Xử lý khi có sự cố hoặc lỗi phát sinh.
-
Khắc phục hư hỏng nhanh chóng để tránh gián đoạn vận hành.
-
-
Ứng dụng công nghệ:
-
Sử dụng phần mềm CMMS (Computerized Maintenance Management System) để quản lý bảo trì thông minh.
-
Kết hợp dữ liệu từ IoT, BIM để dự đoán và lên kế hoạch bảo trì chính xác hơn.
-
Tiêu chí đánh giá nhà thầu MEP chuyên nghiệp:
-
Cung cấp dịch vụ bảo trì định kỳ chuyên nghiệp.
-
Áp dụng phần mềm quản lý bảo trì (CMMS) giúp khách hàng kiểm soát dễ dàng.
Dấu hiệu nhận biết nhà thầu chuyên nghiệp:
-
Có gói bảo hành minh bạch và cam kết thời gian phản hồi nhanh.
-
Tư vấn nâng cấp, tối ưu hệ thống định kỳ để tăng hiệu suất..
Xem thêm:
- Top 7 nhà thầu cơ điện đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế tại Việt Nam
- Làm Sao Để Công Trình Thành Công Với Nhà Thầu M&E?
________________________
𝐂𝐨̂𝐧𝐠 𝐭𝐲 𝐂𝐏 𝐂𝐨̛ đ𝐢𝐞̣̂𝐧 𝐈-𝐎𝐍
P102, Tòa nhà Phú Mã Dương, 85 Hoàng Văn Thái, P. Tân Phú, Q.7, TP. HCM
Số 79, ngõ 84 Ngọc Khánh, Q. Ba Đình, Hà Nội
+84 866573088
maintenance@ion-me.com.vn